Bibery w akcji

Mignatta zadebiutowała w nocy z 31 października na 1 listopada 1918, po tym jak torpedowiec 68 PH dostarczył jednostkę w rejon bazy w Poli, a następnie twórcy broni Rossetti i Paolucci osobiście przeprowadzili skuteczny atak na stojący w porcie okręt liniowy Viribus Unitis. Po zaminowaniu okrętu obaj Włosi zostali wykryci i wzięci do niewoli przez załogę parowca Wien. O świecie 1 listopada 1918 roku wybuch miny spowodował zatonięcie drednota Viribus Unitis² pod banderą południowych Słowian. Z okrętem zginęła prawie połowa jej załogi, a niedługo potem zatonął również niefortunny parowiec Wien, na pokładzie którego znalazła się Mignatta wraz z drugą miną.

Ten spektakularny sukces morskiej broni dywersyjnej z uwagi na bliski koniec zmagań wojennych przeszedł w zasadzie niezauważony, a tak naprawdę wnioski z niego wyciągnęli jedynie Włosi, którzy konsekwentnie w latach trzydziestych prowadzili prace zmierzające do udoskonalenia posiadanego sprzętu.

Równocześnie w okresie międzywojennym we Włoszech i Japonii rozpoczęto prace nad klasycznymi miniaturowymi okrętami podwodnymi, zdolnymi do skrytych działań w pobliżu baz lub dobrze chronionych jednostek pływających przeciwnika.

W ten sposób ukształtował się niejako dwutorowy rozwój podwodnej broni dywersyjnej, z jednej strony były to kierowane przez człowieka torpedy, a następnie tzw. “żywe torpedy”, z drugiej zaś miniaturowe okręty podwodne.

Taki właśnie stan rozwoju zastał wybuch działań drugiej wojny światowej we wrześniu 1939 roku. Bardzo szybko wszystkie walczące strony zaczęły korzystać, choć w nierównomiernym stopniu, z różnorodnych podwodnych broni dywersyjnych. Znów prymat na tym polu dzierżyły Włochy, z których doświadczeń korzystali zarówno Brytyjczycy jak i Niemcy. Ci pierwsi zrazu dzięki zdobyczom wojennym, a następnie po zawieszeniu broni w 1943 roku, również świadomej współpracy, natomiast drudzy w rezultacie współpracy wojskowo-technicznej. Niemcy koncentrowali swą uwagę przede wszystkim na działaniach pełnomorskich i oceanicznych okrętów podwodnych, to jednak wykazali się dużą zapobiegliwością, dzięki czemu już 1 października 1941 roku OKM przygotowało dokument zatytułowany “Das Kleinst u-Boot” (pol. “Miniaturowy okręt podwodny”) stanowiący propozycję opracowania projektów różnych niewielkich jednostek podwodnych o wyporności od 7 do 120 ton, nadających się do masowej produkcji.³

Niekorzystny dla Niemiec przebieg dalszych zmagań wojennych spowodował, że zagrożona możliwością alianckiego lądowania na kontynencie europejskim Trzecia Rzesza powróciła na przełomie lat 1942 I 1943 do kwestii masowej budowy podwodnych jednostek szturmowo-dywersyjnych. Tym razem projektantom postawiono zadanie skonstruowania jednostek, które:

– miały nieskomplikowaną budowę, umożliwiającą łatwą konserwację i remont,

– można je było budować w znacznej liczbie z wykorzystaniem robotników o niskich kwalifikacjach w zakładach bez doświadczenia stoczniowego,

– nadawały się do transportu kolejowego i drogowego,

– można je było wodować bezpośrednio z nieuzbrojonej plaży z użyciem jedynie podręcznych środków technicznych.⁴

——————–

² Viribus Unitis – prototyp serii 4 austro-węgierskich okrętów liniowych, zbud. 1910-1912 STT Triest, wyp. 21.595 t, wym.: 152,20 x 27,30 x 8,90 m, napęd turbiny parowe 27.000 KM, prędkość 20,3 w, uzbr.: 12 x 305 mm, 12 x 150 mm, 18 x 66 mm, 4 wt kal. 533 mm, załoga 1087 ludzi.

³ Wg Sieche EF., German human torpedos and midget submarines, “Warship” No 14/1980.

⁴ Wg Sieche EF., German human torpedos and midget submarines, “Warship” No 14/1980.