Zagłada Ghazi

Opierając się na wcześniejszych doświadczeniach wojennych pakistańskie dowództwo wyznaczyło okrętom podwodnym zadanie polegające na niszczeniu dużych jednostek nawodnych przeciwnika, wśród których na pierwszym miejscu listy celów znalazł się indyjski lotniskowiec Vikrant⁸. Mniejsze okręty typu Daphné miały operować na Morzu Arabskim, zaś oceaniczny Ghazi, którego autonomiczność przekraczało miesiąc, został skierowany na odległa Zatokę Bengalską. Dla wspomnianego okrętu podwodnego nie był bojowy debiut pod banderą Pakistanu, bowiem już wcześniej jako jedyna jednostka tej klasy uczestniczył on we wrześniu 1965 w wojnie indyjsko-pakistańskiej. Co więcej w czasie tego konfliktu w dniu 22 września 1965 na podejściach do Bombaju Ghazi odpalił serię 4 torped w kierunku indyjskiej fregaty Brahmaputra⁹, które chybiły celu, nie przeszkodziło to jednak dowódcy po powrocie 23 września do Karachi w zgłoszeniu zatopienie 3 torpedami indyjskiego okrętu, co nie znajdowało żadnego potwierdzenia w faktach¹⁰.

Po swoich wojennych “sukcesach” pakistański okręt pełnił głównie funkcje szkoleniowe dla innych nawodnych jednostek floty w zwalczaniu podwodnego przeciwnika, a także treningowe dla przygotowania nowych załóg dla budowanego we Francji typu Daphné. W roku 1967 przedłużono umowę dzierżawy jednostki na kolejne lata, zaś sam mocno już sfatygowany Ghazi został skierowany do Turcji na remont i modernizację, która trwała od 6 marca 1968 do 2 kwietnia 1970. W czasie prac remontowych w tureckiej stoczni niemłody już okręt podwodny przystosowano do zabierania na pokład min, które wystrzeliwano z wyrzutni torpedowych.

W ramach przygotowań Pakistanu do wojny z Indiami Ghazi pod dowództwem kmdr por. Zaffar Mohammed Khana z liczącą 82 marynarzy i oficerów załoga na pokładzie skrycie opuścił Karachi w dniu 14 listopada 1971 roku kierując się do wyznaczonego rejonu operacyjnego na wodach Zatoki Bengalskiej, gdzie jego podstawowym zadaniem było zlokalizowanie i unieszkodliwienie indyjskiego lotniskowca Vikrant.

16 listopada okręt minął w odległości 400 Mm Bombaj, 19 tego miesiąca Cejlon by 20 listopada znaleźć się na Zatoce Bengalskiej, a 23 listopada 1971 wyjścia na podejście do Madrasu¹¹.

Pomagający bengalskim powstańcom Hindusi spodziewali się podjęcia przez Pakistan kroków zaczepnych skierowanych przeciwko Zespołowi Wschodniemu, co więcej gdy otrzymali informację o przygotowaniu w bazie Czattagam (Chittagong) specjalnego paliwa, mieli już pewność, że ich przeciwnikiem będzie jedyny pakistański oceaniczny okręt podwodny, bowiem zasięg jednostek typu Daphné w znacznym stopniu ograniczał możliwości wykorzystania ich do celów ofensywnych na tym akwenie.

W tej sytuacji dowodzący Zespołem Wschodnim wiceadm. N. Krishnan już 13 listopada 1971 wyprowadził swoje podstawowe siły z Madrasu na bezpieczną pozycję określoną jako “Port X-Ray” w rejonie Andamanów, gdzie oczekiwał na dalszy rozwój wydarzeń, zwłaszcza po tym jak w dniu 24 listopada 1971 roku Pakistan ogłosił stan podwyższonej gotowości, oznaczający, że wybuch konfliktu zbrojnego jest już tylko kwestią dni.

Wiedząc, że przypuszczalnym zadaniem pakistańskiego okrętu podwodnego jest wyeliminowanie lotniskowca jako podstawowej siły uderzeniowej indyjskiego zespołu, który na szczęście znajdował się w bezpiecznym miejscu, wiceadm. N. Krishnan postanowił zastawić w pobliżu własnych baz pułapkę na nieprzyjaciela. W tym celu niezbędne było wytworzenie przekonania, że Zespół Wschodni nadal znajduje się w samym Vishakapatnam lub jego najbliższym sąsiedztwie.

————————-

⁸ Vikrant (eks-bryt. Hercules) – lotniskowiec zbud. 1943-45, Tyne, wyp. 16 000/19 500 t, dł. 213,4 m, szer. 24,4 m, zan. 7,3 m, turbiny parowe 40 000 KM, prędkość 24,5 w., zasięg. 12 000 Mm/14 w., uzbr.: 22 sam. + 4 śmigłowce, 4 x 40 mm plot., załoga 1075/1345 ludzi, zakupiony przez Indie w 1961 r.

⁹ Brahmaputra – fregata zbud. 1956-58 Clydebank, wyp. 2320/2555 t, dł. 103,6 m, szer. 12,2 m, zan. 4,9 m, silniki wysokoprężne 14 400 KM, prędkość 24 w., zasięg 6000 Mm/15 w, uzbr.: 2 x 114 mm, 2 x 40 mm plot., 1x Squid 3, załoga 228 ludzi, w tym 15 oficerów.

¹⁰ Harry B., The sinking of the Ghazi, www.bharat-rakshak.com/MONITOR

¹¹ Harry B., The sinking of…