Cataliny – mordercy niemieckich U-Bootów cz.2
Zmagania na Atlantyku i Pacyfiku
US Navy na początku wojny przeciwko Japonii wykorzystywała Cataliny głównie do zadań patrolowych, zwiadowczych i rozpoznania. Były oczami dla okrętów floty USA.
Cataliny były maszynami lepszymi niż np. Sunderlandy. Mogły zabrać dwukrotnie większy ładunek bomb niż Sunderlandy (szesnaście 100-kilogramowych bomb głębinowych) na odległość około 900 mil. Niestety zaangażowanie Amerykanów zarówno na Atlantyku jak i Pacyfiku spowodowały iż głównym odbiorcą tych maszyn była US Navy. Niewielka ich część trafiła do Brytyjczyków i Kanadyjczyków. Pod koniec 1941 roku lotnictwo obrony wybrzeża posiadało tylko 36 takich maszyn, które bazowały na Wyspach Brytyjskich.
Głównym zadaniem amerykańskich Catalin było tropienie okrętów liniowych wroga jak np. pancernika Tirpitz, które stanowiły istotne zagrożenie dla Floty Atlantyckiej, strefy Kanału Panamskiego lub ważniejszych instalacji brzegoych. Obowiązkiem ich załóg było larmowanie o pojawieniu się okrętów przeciwnika. Te zadania powodowały duże zaangażowanie Catalin co skutkowało tym iż tylko szesnaście z nich prowadziło ograniczoną służbę eskortową konwojów płynących transatlantycką trasą. Były to głównie Cataliny stacjonujące w Argentii i na Islandii.
Oprócz tych działań jak tylko nadarzyła się okazja prowadziły akcje przeciwko japońskim okrętom podwodnym, które były sporym utrapieniem dla okrętów USA. 6 października 1942 roku Catalina w Cieśnienie Indispensable zaskoczyła krążownik podwodny typu C J-22 i posłała go na dno czterema bombami głębinowymi. Operujące na Pacyfiku Cataliny czasami korzystały z okrętów baz by uzupełnić paliwo i uzbrojenie. Takie okręty bazy były to tandery Mackinac i Ballard zostały zaatakowane przez wpływający do zatoki Graciosa okręt podwodny I-31. Ostrzeliwane z broni pokładowej tandery stojące na kotwicowisku wydawały się łatwym łupem. Gdy Mackunac podniósł kotwicę i ruszył na I-31, ten szybko umknął.
Największe sukcesy Cataliny odnotowały zwalczając zagrożenie ze strony niemieckich U-Bootów. Znaczna ilość wysyłanych na Atlantyk U-Bootów, była istotnym zagrożeniem dla pływających okrętów przemierzających Atlantyk. Dlatego wybór Catalin, które stale patrolowały drogi morskie okazał się trafną taktyką. Cataliny skutecznie zarówno zwalczały okręty podwodne jak i utrudniały im długie patrole.
Zmierzch łodzi latających
W styczniu 1945 roku rozpoczęto produkcję ostatniej wersji tego samolotu PBY-6A Catalina, w której zamontowano dwa silniki Pratt&Whitnej R-1830-92 o mocy 1200 KM. Wyprodukowano łącznie 175 samolotów tego typu. Łącznie wszystkich wersji samolotu PBY Catalina zbudowano 3281 sztuk.
Cataliny przez całą II wojnę światową były istotnym elementem ZOP. Sprawdziły się na wielu akwenach morskich atakując okręty podwodne państw osi, pomagając rozbitkom będąc często jedynym dla nich ratunkiem oraz były oczami dowództwa alianckiego pomagając podejmować odpowiednie rozkazy. Po II wojnie światowej zainteresowanie samolotami typu “latająca łódź” stopniowo malała. Wojsko eksploatowało posiadające samoloty ale nie było już zainteresowane pozyskiwaniem nowych egzemplarzy. Czas świetności tych samolotów już minął choć w swoim czasie były bardzo popularne.
Biografia
Tomasz Szlagor, PBY Catalina w służbie cz.1.,www.zbiam.pl (dostęp 2022.11.24).
Consolidated PBY Catalina, www.wikipedia.org, (dostęp 2022.11.24).
Bogusław Wołoszański, Encyklopedia II wojny światowej front. Warszawa, Wydawnictwo Amber, 1997 r.
II wojna światowa encyklopedia uzbrojenia, Warszawa, Wydawnictwo Muza S.A., 2000 r.
Pajdosz Waldemar, Zalewski Krzysztof, Amerykańskie lotnictwo pokładowe 1941-1942, Wydawnictwo Lampart, Warszawa 1996 r.
Lipiński Jerzy, Druga wojna światowa na morzu, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1970 r.
Eckard Wentzel, Wojna U-Bootów na Morzu Norweskim, Wydawnictwo Finna, Gdańsk 2013 r.
Clay Blair, Hitlera wojna U-Bootów, Myśliwi 1939-1942, Wydawnictwo Magnum,Warszawa, 1998 r.
Przeczytaj też:
Atomowy okręt podwodny HMS Anson opuścił stocznię w Barrow w Furness
Ciekawostka historyczna – Czym tak naprawdę jest Termoklina?
Geneza, rozwój i doktryna wykorzystania japońskich okrętów podwodnych
