Taki był 2024 w Wojsku Polskim

Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych zamknęło kolejny rok pełen wyzwań i intensywnych działań. Był to czas, który potwierdził naszą gotowość, skuteczność i zaangażowanie w realizację zadań kluczowych dla bezpieczeństwa kraju.
Organizacja i przeprowadzenie ćwiczenia taktyczno-specjalnego pk. SAREX-24, dowodzenie polskimi kontyngentami wojskowymi rozmieszczonymi w wielu rejonach świata, koordynacja operacji BEZPIECZNE PODLASIE, WSCHODNIA ZORZA i ZATOKA, ochrona przestrzeni powietrznej kraju, wsparcie Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego podczas dyżuru śmigłowcowego w polskich Tatrach, jak również podsumowanie 20-letniej działalności Dowództwa Operacyjnego RSZ – to były główne przedsięwzięcia, jakie Dowództwo Operacyjne zrealizowało w 2024 roku.
SAREX-24
To cykliczne ćwiczenie poszukiwawczo-ratownicze organizowane przez Dowództwo Operacyjne, które w minionej edycji miało na celu między innymi sprawdzenie współpracy między polskimi i litewskimi służbami oraz skuteczności koordynacji działań w trudnych warunkach – zarówno w terenach zurbanizowanych, jak i na obszarach wodnych i leśnych.
Epizody obejmowały ratowanie po katastrofach lotniczych i bojowe misje ratunkowe, angażując Wojska Obrony Terytorialnej, Policję, Straż Graniczną, a także zespoły ratownictwa lotniczego i morskiego, jak również organy administracji publicznej i organizacje pozarządowe.
SNEX
W minionym roku wydzielone jednostki Sił Zbrojnych RP przeprowadziły przedsięwzięcie szkoleniowe typu SNEX (Short Notice Exercise), którego głównym celem było zgrywanie stanowisk dowodzenia poziomu operacyjnego i taktycznego do realizacji procesu targetingu i rażenia z wykorzystaniem systemów wymiany informacji pomiędzy sensorami a efektorami.
Doskonalenie procedur wykrywania i procedowania celów wysokowartościowych potencjalnego przeciwnika podczas ćw. SNEX realizowane było poprzez kompleksową multidomenową integrację Dowództw komponentów D2KP, COP-DKP, COM-DKM, DKWS oraz wydzielonych oddziałów i pododdziałów posiadających w swoich strukturach precyzyjne środki rażenia, takie jak systemy rakietowe HIMARS, HOMAR-K i MJR.
Poprzez szybką i skuteczną realizację zadań Wojsko Polskie sukcesywnie buduje potencjał odstraszania, a konsolidacja wysiłków szkoleniowych i zamierzeń Sił Zbrojnych RP wpisuje się w profil oraz dynamikę obecnych zagrożeń i dylematów strategiczno-operacyjnych wzdłuż wschodniej flanki NATO, w tym w regionie Morza Bałtyckiego.
ĆWICZENIA JEDNOSTEK BEZPOŚREDNIO PODLEGŁYCH (JBP) I POLSKICH KONTYNGENTÓW WOJSKOWYCH (PKW)
Żołnierze JBP oraz PKW uczestniczyli w wielu międzynarodowych manewrach i ćwiczeniach, m. in. AVENGER TRIAD 24, DRAGON 24, ASTRAL KNIGHT 24 oraz RED SCORPIONS 24.
Dzięki udziałowi w ćwiczeniach żołnierze mogli doskonalić współpracę z wojskami NATO, co przedkłada się na zwiększanie interoperacyjności i zdolności bojowych.
OPERACJA „BEZPIECZNE PODLASIE”
1 sierpnia 2024 roku rozpoczęła się nowa operacja o kryptonimie „Bezpieczne Podlasie” (BP), która jest kontynuacją pomocy Sił Zbrojnych RP dla Straży Granicznej. Za planowanie, realizację i kierowanie nową operacją odpowiedzialne jest Dowództwo Operacyjne RSZ.
W odpowiedzi na presję migracyjną na wschodnią granicę Rzeczypospolitej Polskiej, głównym zadaniem żołnierzy Wojska Polskiego zaangażowanych w operację jest pomoc w utrzymaniu szczelności granicy państwowej. Działania te są odpowiedzią na wyzwania dla bezpieczeństwa wewnętrznego związane z nielegalną migracją sterowaną przez reżim białoruski. Żołnierze wspierają Straż Graniczną i Policję w zapobieganiu nielegalnym przekroczeniom granicy w miejscach do tego nieprzeznaczonych.
Operacja zastąpiła dotychczasowe operacje prowadzone we wschodnim regionie kraju, takie jak operacja GRYF oraz wysunięta obecność szkoleniowa RENGAW, które tworzyły Wojskowe Zgrupowanie Zadaniowe PODLASIE. Decyzja o zastąpieniu poprzednich działań nową operacją wynika z konieczności zwiększenia efektywności działań, ujednolicenia procedur dowodzenia oraz optymalizacji użycia sił i środków.
„Bezpieczne Podlasie” ma na celu wzmocnienie ochrony wschodniej granicy Polski. Działania wojskowe w ramach tej operacji mają zapewnić większą efektywność w przeciwdziałaniu nielegalnym przekroczeniom granicy oraz zapewnić bezpieczeństwo mieszkańcom regionu Podlasia. Współpraca pomiędzy różnymi rodzajami sił zbrojnych oraz Strażą Graniczną i Policją ma na celu skuteczne i skoordynowane działanie w obliczu narastających wyzwań migracyjnych.
OPERACJA „WSCHODNIA ZORZA”
Z początkiem sierpnia 2024 r. rozpoczęła się operacja mająca na celu wzmocnienie obrony powietrznej Polski, zwłaszcza na wschodnich granicach kraju. Jest ona reakcją na zwiększone ryzyko naruszeń polskiej przestrzeni powietrznej, głównie ze strony bezzałogowych statków powietrznych w związku z trwającą wojną w Ukrainie.
W ramach operacji DO RSZ monitoruje przestrzeń powietrzną, reaguje na wykryte naruszenia, a także współpracuje z sojusznikami, by zwiększyć skuteczność działań obronnych.
OPERACJA „ZATOKA”
To rozpoczęta w 2022 roku operacja, w ramach której Marynarka Wojenna RP podejmuje działania dotyczące monitorowania i ochrony infrastruktury krytycznej znajdującej się w polskiej wyłącznej strefie ekonomicznej na Morzu Bałtyckim. Działania koordynowane są przez Centrum Operacji Morskich – Dowództwo Komponentu Morskiego. Operacja jest prowadzona z myślą o przeciwdziałaniu potencjalnym incydentom i wykrywaniu podejrzanych działań w rejonach, gdzie zlokalizowane są newralgiczne elementy infrastruktury krytycznej. Operacja „Zatoka” i działania Sił Zbrojnych RP stanowią odpowiedź na narastające zagrożenia związane z potencjalnymi aktami sabotażu i prowokacjami, które mogą wpłynąć na bezpieczeństwo i stabilność gospodarczą regionu.
Ochroną objęte są obiekty należące do tzw. krytycznej infrastruktury podwodnej: gazociągi, podmorskie kable telekomunikacyjne, platformy wiertnicze, a także infrastruktura związana z terminalem naftowym i gazoportem.
CTF BALTIC
W październiku 2024 roku polscy marynarze rozpoczęli służbę w dowództwie Command Task Force Baltic, które przejmuje dowodzenie siłami NATO na Morzu Bałtyckim. CTF Baltic powstało na bazie dowództwa operacyjnego niemieckiej marynarki DEU MARFOR w Rostocku po dołączeniu elementów narodowych z Polski i Szwecji. Polscy oficerowie obejmą kluczowe stanowiska, w tym dowództwo w 2028 roku, kiedy rolę przejmie POLMARFOR – dowództwo tworzone w Polsce.
Znaczenie Bałtyku dla transportu i bezpieczeństwa energetycznego Polski sprawia, że ćwiczenia NATO koncentrują się na ochronie szlaków komunikacyjnych, obronie przed zagrożeniami morskimi oraz wsparciu stabilności w regionie.
POLSKIE KONTYNGENTY WOJSKOWE (PKW)
Kierowanie polskimi kontyngentami wojskowymi to jedno z głównych zadań realizowanych przez Dowództwo Operacyjne RSZ od momentu jego powstania. Polscy żołnierze i pracownicy resortu obrony narodowej działają w ramach operacji międzynarodowych pod auspicjami Organizacji Narodów Zjednoczonych, NATO i Unii Europejskiej.
W 2024 roku braliśmy udział w kilkunastu misjach rozlokowanych na trzech kontynentach: PKW Rumunia, PKW Łotwa, PKW KFOR w Kosowie, PKW EUFOR ALTHEA w Bośni i Hercegowinie, PKW IRINI we Włoszech, PKW EUTM RŚA w Republice Środkowoafrykańskiej, PKW IRAK, PKW UNIFIL w Libanie, PKW TAMT w Turcji, PKW ORLIK w Estonii, jak również w doraźnej, krótkotrwałej misji PKW OLIMP, której celem było sprawdzanie przy wykorzystaniu psów służbowych, obiektów infrastruktury sportowej oraz terenów udostępnionych na potrzeby XXXIII Letnich Igrzysk Olimpijskich oraz XVII Letnich Igrzysk Paralimpijskich, pod kątem występowania przedmiotów oraz materiałów wybuchowych i niebezpiecznych.
W minionym roku priorytetowe misje koncentrowały się na zapewnieniu bezpieczeństwa oraz stabilizacji w regionach o zwiększonym ryzyku konfliktów, zwłaszcza na Bliskim Wschodzie. Siły Zbrojne RP w minionym roku miały zaangażowane w rożnych rejonach świata jednocześnie około 1300 żołnierzy i pracowników, operując od środkowej Afryki, poprzez Bliski Wschód, Bałkany, Morze Śródziemne, po kraje bałtyckie na wschodniej flance NATO.
Polski Kontyngent Wojskowy w Libanie (PKW UNIFIL) realizował działania zgodne z mandatem ONZ, obejmujące patrolowanie terenów przygranicznych oraz wspieranie lokalnych sił zbrojnych w utrzymaniu stabilizacji. W Iraku, w ramach PKW IRAK, żołnierze koncentrowali się na szkoleniu i doradzaniu irackim siłom zbrojnym, jak również na działaniach mających na celu przeciwdziałanie zagrożeniom terrorystycznym.
W związku z napięciami w tym regionie oraz zagrożeniem ze strony potencjalnych konfliktów regionalnych, szczególną uwagę poświęcono bezpieczeństwu żołnierzy i monitorowaniu sytuacji operacyjnej. W ramach działalności PKW, prowadzone były regularne szkolenia i treningi, aby przygotować żołnierzy na wypadek eskalacji działań wojennych w pobliżu ich baz. W obliczu zagrożeń (np. ataków rakietowych), kontyngenty wdrożyły zaostrzone środki bezpieczeństwa, aby chronić personel i realizować zadania zgodnie z mandatem.
Równie istotne była działalność polskich kontyngentów wojskowych funkcjonujących na wschodniej flance NATO. PKW Łotwa uczestniczył w działaniach wysuniętej obecności NATO (eFP), wzmacniając odstraszanie i obronę w regionie, natomiast PKW ORLIK 12 wzmocnił ochronę przestrzeni powietrznej państw bałtyckich w ramach misji Baltic Air Policing.
Ważnym wydarzeniem minionego roku była wymiana podstawowego sprzętu w PKW ŁOTWA. Wysłużone PT-91 „Twardy” zostały zastąpione czołgami Leopard 2PL, które znacząco wzmacniają zdolności obronne łotewskiej brygady NATO oraz podnoszą efektywność i budują interoperacyjność sił NATO w regionie Bałtyku. Wymiana sprzętu w kontyngentach NATO to dostosowanie do współczesnych wyzwań i standardów Sojuszu oraz zwiększanie efektu odstraszania na wschodniej flance Sojuszu.
Od ponad 70 lat Siły Zbrojne RP biorą udział w misjach międzynarodowych, wnosząc istotny wkład w globalne bezpieczeństwo. Misje międzynarodowe z udziałem Wojska Polskiego służą umacnianiu współpracy sojuszniczej oraz realizacji wspólnych celów wojskowych i cywilnych.
Obecność polskich żołnierzy w takich miejscach jak Liban, Irak, Łotwa czy kraje bałtyckie nie tylko zwiększa bezpieczeństwo w regionach objętych konfliktem, ale także wzmacnia międzynarodowe struktury bezpieczeństwa, takie jak NATO i ONZ. Dzięki misjom takich jak Baltic Air Policing (PKW ORLIK) czy wysunięta obecność NATO na Łotwie (PKW Łotwa), Polska aktywnie uczestniczy w ochronie wschodniej flanki Sojuszu Północnoatlantyckiego, co bezpośrednio przekłada się na stabilność w regionie Europy Środkowo-Wschodniej.
W misjach poza granicami kraju polscy żołnierze zdobywają cenne doświadczenie operacyjne, współpracując z innymi armiami i podnosząc swoje kwalifikacje. To wzmacnia gotowość Sił Zbrojnych RP do reagowania na zagrożenia. Dodatkowo, działania te mają znaczenie polityczne i wizerunkowe – Polska jest postrzegana jako wiarygodny partner, gotowy do podjęcia odpowiedzialności za bezpieczeństwo międzynarodowe.
Każda z misji, niezależnie od jej lokalizacji i charakteru, przyczynia się do budowania bezpieczeństwa Polski. Utrzymanie stabilizacji w regionach kryzysowych zmniejsza ryzyko eskalacji konfliktów, które mogłyby wpłynąć również na sytuację w Europie. Dlatego działalność wszystkich polskich kontyngentów wojskowych pozostaje ważnym elementem polityki obronnej i zagranicznej Polski.
WSPARCIE TOPR
Od 18 listopada do 14 grudnia 2024 roku Lotniczy Zespół Poszukiwawczo-Ratowniczy nr 1 (LZPR-1) z Powidza wykonywał zadania wsparcia Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego (TOPR) w ramach ratownictwa górskiego oraz wzmocnienia służby poszukiwania i ratownictwa lotniczego (ASAR). Do realizacji działań został skierowany śmigłowiec ratowniczy W-3 WA SAR wraz z załogami, wydzielony z 3. Skrzydła Lotnictwa Transportowego. Tym razem miejsce pełnienia dyżuru zorganizowane było w bazie TOPR na terenie Szpitala Powiatowego im. dr. Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem.
W trakcie dyżuru załoga LZPR-1 wraz z ratownikami TOPR wykonała w Tatrach trzy misje ratownicze, udzielając pomocy czterem osobom. LZPR-1 realizował również zadania związane rozpoznaniem zagrożenia lawinowego.
Wojskowe wsparcie lotnicze dla TOPR jest kolejnym przykładem bardzo dobrej współpracy Sił Zbrojnych RP z elementami poszczególnych systemów ratowniczych w Polsce, na rzecz udzielania pomocy osobom znajdującym się w niebezpieczeństwie w stanie zagrożenia zdrowia lub życia.
OCHRONA PRZESTRZENI POWIETRZNEJ
W minionym roku Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych nadzorowało intensywne działania na rzecz ochrony polskiej przestrzeni powietrznej. Kluczowym elementem tych działań były pary dyżurne samolotów bojowych, które przez cały rok pozostawały w stałej gotowości do szybkiego reagowania na potencjalne naruszenia lub zagrożenia.
Równocześnie naziemne systemy obrony powietrznej, w tym zaawansowane systemy radarowe i zestawy przeciwlotnicze, nieprzerwanie monitorowały przestrzeń powietrzną, zapewniając wielowarstwową ochronę. Całość operacji była realizowana w ścisłej współpracy z sojusznikami z NATO, co wzmacniało bezpieczeństwo narodowe i stabilność w regionie.
Kolektywna odpowiedzialność za bezpieczeństwo przestrzeni powietrznej wschodniej flanki NATO zaowocowała także czasowym stacjonowaniem w Polsce par dyżurnych samolotów bojowych skierowanych przez sojuszników z Włoch. W ramach natowskiej misji Air Policing, kilkumiesięczny dyżur w Polsce pełniły włoskie samoloty wielozadaniowe Eurofighter oraz F-35. Celem włoskiego wsparcia było zapewnienie osłony i ochrony wschodniej flanki Sojuszu w dynamicznie zmieniającym się środowisku bezpieczeństwa.
Zadania ochrony przestrzeni powietrznej krajów bałtyckich realizowały w minionym roku także polscy piloci samolotów wielozadaniowych F-16 z 31. Bazy Lotnictwa Taktycznego, pełniąc misję w PKW ORLIK 12 w Estonii.
Ochrona integralności suwerennej przestrzeni powietrznej członków Sojuszu, jaką niezmiennie realizują siły polskie i sojusznicze, jest stałym zadaniem w czasie pokoju, przyczyniającym się do zbiorowej obrony NATO. Jest to wyraźny znak spójności, wspólnej odpowiedzialności i solidarności w całym Sojuszu.
20 LAT DO RSZ – „POŁĄCZENI DLA BEZPIECZŃSTWA”
20 lat działalności Dowództwa Operacyjnego Rodzajów Sił Zbrojnych, którego rocznicę obchodzono 1 lipca 2024 roku, to dowód na konsekwentny rozwój polskich sił zbrojnych i ich zdolności operacyjnych.
Przez dwie dekady DO RSZ realizowało zadania związane z obroną kraju, wspieraniem operacji NATO oraz uczestnictwem w misjach stabilizacyjnych i humanitarnych. Jednostka wyznacza nowe standardy w zakresie dowodzenia i współpracy międzynarodowej, odpowiadając na zmieniające się wyzwania.
Rocznica ta stanowiła symboliczne przypomnienie, że bezpieczeństwo wymaga stałej gotowości, adaptacji i inwestycji w przyszłość. Dowództwo Operacyjne RSZ pozostaje jednym z filarów polskiego systemu obronnego, gotowym do działania w każdych warunkach.
Tekst: mjr Ewa Złotnicka
Foto: Archiwum DO RSZ; AIRCOM
Źródło: Wojsko Polskie
Przeczytaj też: