„Sokół” wyląduje w Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni

To bez wątpienia od miesięcy najbardziej wyczekiwana wiadomość. Okręt podwodny – dawny ORP Sokół typu Kobben – przenosi się do Muzeum Marynarki Wojennej! Przed nami skomplikowana operacja transportu okrętu z PGZ Stoczni Wojennej, gdzie dotąd prowadzono podstawowe, wielkoskalowe prace przystosowujące okręt do nowej funkcji okrętu – muzeum. Transport podzielony jest na dwa główne etapy – wodny i lądowy. Okręt wraz z „wyposażeniem transportowym” będzie ważył ok. 360 ton, długość wynosi ok. 47,4 m, szerokość maks. 4,60 m (ale tymczasowa rama transportowa ma ok. 8 m).

PLANOWANY HARMONOGRAM
• 16.11. czwartek – ok. godz. 9.00 ORP Błyskawica odholowana zostanie zwalniając miejsce przy Nabrzeżu Pomorskim i skieruje się na czas operacji transportu do Portu Wojennego na Oksywiu
• 17.11. piątek – na terenie PGZ Stoczni Wojennej w godz. rannych rozpocznie się przemieszczenie „Sokoła” na specjalny ponton TRD-Voyager (60×20 m) umieszczony na podnośniku Synchrolift; po zakończeniu załadunku ponton z zamocowanym „Sokołem” przeholowany zostanie do nabrzeża technicznego (na terenie gdyńskiego portu) gdzie okręt przygotowany zostanie do wyładunku.
• 19-20.11. niedziela/poniedziałek – w zależności od warunków – przejście pontonu z „Sokołem” do Nabrzeża Pomorskiego
• 20-22.11. poniedziałek/wtorek/środa – przygotowanie do przemieszczenia okrętu z pontonu na podstawione na nabrzeżu samojezdne wieloosiowe platformy transportowe SPMT
• 22-23.11. środa/czwartek– transport drogowy okrętu na platformach SPMT zakończony dojazdem do niecki ekspozycyjnej; przygotowanie okrętu do operacji przesuwania na miejsce docelowe.
• 24.11. piątek – posadowienie „Sokoła” w niecce ekspozycyjnej

Powyższy harmonogram może ulec pewnym zmianom, gdyż na przebieg skomplikowanej operacji wpływa splot szeregu czynników technicznych, organizacyjnych, i co niezwykle ważne, uzależniony jest od warunków pogodowych. Operację transportową realizują wyłonione w przetargu firmy – TREND Projekt Sp. z .o.o i Poleko Budownictwo Sp. z o.o. Wielkiego wsparcia udziela 3. Flotylla Okretów MW RP.
• Muzeum Marynarki Wojennej przejęło okręt w lipcu 2020 r. Od tego czasu trwały prace w PGZ Stoczni Wojennej – oczyszczenie i zakonserwowanie kadłuba, wycięcie wejścia i wyjścia dla zwiedzających, pomalowanie kadłuba. We wnętrzu nastąpił demontaż jednego z silników, który trafił już na Ekspozycję Plenerową w Muzeum. Zakończyły się liczne prace adaptacyjne, a na zewnątrz do kadłuba przyspawano podstawy. Prace projektowe od 2019 r. realizowane są przez Nava Engineering Gdańsk.
• Obecnie kończone są prace przygotowawcze na terenie MMW (wzdłuż Bulwaru Nadmorskiego) specjalnej betonowej niecki, w której okręt będzie eksponowany.
• Po zakończeniu tej niezwykle skomplikowanej operacji planujemy zorganizowanie konferencji prasowej przy okręcie, podczas której otrzymają Państwo więcej szczegółowych informacji.
• Przez kolejne miesiące planowane są prace przygotowujące obiekt do funkcji muzealnej, aby już w sezonie letnim gotowy był do przyjęcia gości.

MEMORIAŁ – POMNIK MARYNARZY POLSKIEJ FLOTY PODWODNEJ
Plenerowa ekspozycja okrętu podwodnego ex ORP Sokół (typ Kobben) mieć będzie charakter swoistego pomnika upamiętniającego tysiące polskich marynarzy pełniących tę elitarną służbę. W ciągu 90 lat historii polskiej floty podwodnej (1932 – 2022) służyło pod biało-czerwoną banderą 25 okrętów podwodnych, 8 z nich uczestniczyło w zmaganiach II wojny światowej. Do legendy przeszło bohaterstwo i tragiczne losy marynarzy ORP Orzeł czy śródziemnomorskie sukcesy ORP Sokół i Dzik (pierwszych noszących te nazwy). W ostatnich dwóch dekadach z kolei, cztery okręty typu Kobben skutecznie wprowadzały polską Marynarkę Wojenną w sojusznicze struktury Paktu Północnoatlantyckiego, brały udział w międzynarodowych misjach i manewrach NATO. Okręt – pomnik Sokół zaświadczać będzie o ciągłości tradycji biało-czerwonej wojennej bandery, spinając wraz z ORP Błyskawica historyczną klamrą ten najbardziej prestiżowy, morski fragment śródmieścia Gdyni.
Wyeksponowany obiekt o tak intrygującej architekturze jak wydobyty z wody okręt podwodny pełnić będzie równocześnie funkcję edukacyjną i kulturotwórczą. Poprzez zaaranżowane, udostępnione do zwiedzania wnętrze ukazywać będzie specyfikę niełatwej służby marynarzy okrętów podwodnych. Realistyczne warunki, nagromadzenie oryginalnej zachowanej techniki, wsparte efektami świetlnymi i dźwiękowymi, stanowić będzie o walorach poznawczych i atrakcyjności przekazu. Będzie to zatem zabytek – pomnik wojennomorskiej techniki z głębokim historycznym przesłaniem.

ORP SOKÓŁ (III)
14 lutego 1967 r. podniesiono banderę marynarki wojennej Królestwa Norwegii na okręcie podwodnym KNM Stord (S-308). Okręty podwodne typu Kobben zbudowane zostały dla wzmocnienia przez norweską flotę północnej flanki NATO. Wybrano do tego celu oferowane przez niemiecka stocznię Rheinstahl-Nordseewerke okręty projektu 207. Dzięki finansowemu wsparciu Stanów Zjednoczonych zbudowano w latach 1964-1967 aż 15 okrętów tego typu. Ich głównym zadaniem miało być zwalczanie okrętów podwodnych potencjalnego przeciwnika. Bazowały w Bergen do początków XXI wieku, gdy podjęto decyzję o wycofaniu okrętów ze służby.
Nowy rozdział w historii tej jednostki rozpoczął się 4 czerwca 2002 r. – tego dnia okręt wszedł do służby w Marynarce Wojennej RP jako ORP Sokół (294) – trzeci noszący tę nazwę pod biało-czerwoną banderą.
Był pierwszym z czterech okrętów typu Kobben (Sokół, Kondor, Sęp i Bielik), które weszły do służby w Dywizjonie Okrętów Podwodnych. Po decyzji o przejęciu okrętów wysłana została do Norwegii grupa szkoleniowa. Przez ok. cztery miesiące polscy marynarze poznawali zupełnie nowy dla nich typ okrętów, przechodzili wszechstronne szkolenie z ich obsługi.
ORP Sokół był intensywnie wykorzystywany od pierwszych miesięcy służby w polskiej marynarce wojennej. Załoga przeszła obowiązkowe zadania sprawdzające jej przygotowanie do współdziałania z okrętami NATO. Podobnie jak wszystkie polskie okręty podwodne typu Kobben, ORP Sokół uczestniczył w wielu sojuszniczych i narodowych ćwiczeniach, głównie na Bałtyku i w Cieśninach Duńskich. Działał także w składzie elitarnego zespołu Sił Odpowiedzi NATO.
ORP Sokół III zakończył służbę pod biało-czerwoną banderą 8 czerwca 2018 r. Wszystkie polskie Kobbeny wycofano ze służby w latach 2017-2022.

Dane taktyczno-techniczne ORP Sokół (III):
Wyporność: na powierzchni – 459 t, w zanurzeniu – 524 t
Wymiary: długość – 47,40 m, szerokość – 4,60 m, zanurzenie – 4,30 m
Napęd:
2 silniki wysokoprężne o mocy 1200 KM
silnik elektryczny o mocy 1800 KM
1 śruba napędowa
Prędkość maksymalna: nawodna – 12 węzłów, podwodna – 18 węzłów
Zasięg:
– 5 000 Mm przy prędkości 8 węzłów (na powierzchni)
– 350 Mm przy prędkości 6 węzłów (w zanurzeniu)
Uzbrojenie: 8 wyrzutni torpedowych kalibru 533 mm
Załoga: 21 osób (w tym 5 oficerów)

Dowódcy:
Kpt. mar. Sławomir Wiśniewski
Kpt. mar. Tomasz Krasoń
Kpt. mar. Grzegorz Chomicz
Kmdr. ppor. Piotr Pawłowski
Kmdr. ppor. Roman Gęzikiewicz
Kmdr. ppor. Tomasz Sołkiewicz
Kmdr ppor. Łukasz Szmigiel

Partnerem wydarzenia jest Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna.

Źródło: Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni

Przeczytaj też: