Marynarka Wojenna Iranu zwiększa zdolności do prowadzenia wojny podwodnej dzięki okrętowi podwodnemu Fateh
Według informacji opublikowanych 22 lutego 2025 r. przez irańską agencję informacyjną Mehr, podczas fazy operacyjnej wspólnych ćwiczeń armii Zolfaqar 1403 z okrętu podwodnego Fateh udało się wystrzelić torpedy wojenne Valfajr. Wystrzelenie torpedy, podczas którego torpeda została wystrzelona z wielu okrętów podwodnych, w tym z okrętów typu Tariq i Ghadir, podkreśla gotowość operacyjną i rosnące wyrafinowanie irańskich sił podwodnych. Sukces tych ćwiczeń podkreśla zaangażowanie Iranu w modernizację i rozbudowę swoich morskich środków odstraszania.
Torpeda Valfajr stanowi duży krok naprzód w rozwoju irańskich torped. W przeciwieństwie do tradycyjnych torped, które wykorzystują sprężone powietrze jako materiał pędny, torpeda Valfajr wykorzystuje jako paliwo sprężony czysty tlen. Ta innowacyjna konstrukcja pozwala torpedzie osiągać wyższe osiągi m.in., ma zwiększony zasięg, co czyni ją kluczowym elementem arsenału morskiego Iranu. Konstrukcja zasilana tlenem sprawia, że broń jest bardziej wydajna, zapewniając skuteczne działanie zarówno na płytkich wodach przybrzeżnych, jak i na głębszych obszarach Morza Omańskiego. Udane wystrzelenie z różnych okrętów podwodnych pokazuje, że irańska flota podwodna rośnie nie tylko pod względem liczebności, ale także korzysta z zaawansowanych rozwiązań technicznych.
Okręt podwodny klasy Fateh, z napędem dieslowsko-elektrycznym, maja kluczowe znaczenie dla trwającej modernizacji irańskiej floty podwodnej. Okręty typu Fateh, oddane do użytku w 2019 roku, stanowią znaczący kamień milowy w wysiłkach IRIN (irańskiej marynarki wojennej) na rzecz wzmocnienia zdolności do prowadzenia wojny podwodnej. Z szacowaną wypornością 600 ton i długością 48 metrów, klasa Fateh jest przeznaczona do obrony wybrzeża i wykazała się imponującymi cechami operacyjnymi. Okręt tego typu est zdolny do osiągania prędkości w zanurzeniu do 23 węzłów i jest wyposażony w sześć wyrzutni torpedowych, które mogą wystrzeliwać torpedy, a także przeciwokrętowe pociski manewrujące (ASCM). Ta wszechstronność pozwala klasie Fateh pełnić różnorodne role, od atakowania celów nawodnych po prowadzenie strategicznych operacji odstraszania.
Iran ogłosił plany dalszego ulepszania okrętów podwodnych klasy Fateh, w szczególności poprzez integrację systemu napędu niezależnego od powietrza (AIP). Oczekuje się, że dodanie technologii AIP znacznie wydłuży podwodną autonomiczność tych jednostek, umożliwiając im skuteczniejsze działanie na głębszych wodach i przez dłuższy czas bez konieczności wynurzania się. To ulepszenie sprawi, że klasa Fateh stanie się jeszcze groźniejszym atutem w arsenale morskim Iranu, zwiększając zarówno jego niewidzialność, jak i zasięg operacyjny.
IRIN eksploatuje obecnie flotę 19-27 okrętów podwodnych, w tym różnych klas, które przyczyniają się do rozwoju irańskiej strategii morskiej. Do najważniejszych z nich należą okręty podwodne typu Kilo (w służbie irańskiej typu Tareq), typu Fateh i miniokręty podwodne typu Ghadir.
Okręty podwodne typu Kilo (w służbie irańskiej typu Tareq) zostały sprowadzone z Rosji w latach 1990. i stanowią trzon irańskiej floty podwodnej. Przy wyporności około 3 ton i sześciu wyrzutniach torpedowych, okręty podwodne klasy Kilo są zdolne do wystrzeliwania torped, min i ASCM.
Miniokręty podwodne klasy Ghadir stanowią ważną część rozwijającego się potencjału podwodnego Iranu. Z deklarowaną wielkością floty wynoszącą od 15 do 23 jednostek, okręty podwodne klasy Ghadir są małymi, przybrzeżnymi jednostkami z napędem spalinowo-elektrycznym, idealnymi do operacji na płytkich wodach. Te okręty podwodne są wyposażone w dwie wyrzutnie torped kalibru 533 mm i mają możliwość wystrzeliwania torped lub przeciwokrętowych pocisków manewrujących (ASCM). Klasa Ghadir zapewnia Iranowi bardziej elastyczną opcję dla operacji blisko brzegu, gdzie większe okręty podwodne, takie jak klasy Kilo, byłyby mniej skuteczne. Warto zauważyć, że te mini-okręty podwodne są budowane lokalnie, co pokazuje rosnące możliwości Iranu w zakresie krajowej produkcji okrętów podwodnych.
Iran eksploatuje również mini-okręt podwodny klasy Nahang, który podobno jest używany do transportu sił specjalnych. Chociaż okręt ten nie ma wyrzutni torpedowych, może przenosić miny lub torpedy na zewnątrz, co nadaje mu niszową rolę w irańskich operacjach morskich. Okręty typu Nahang, podobnie jak Ghadir, są przeznaczone do operacji przybrzeżnych i na płytkich wodach, co przyczynia się do zwiększenia elastyczności irańskiej floty podwodnej.
Chociaż Iran nie posiada szturmowych okrętów podwodnych o napędzie atomowym (SSN) ani okrętów podwodnych z pociskami balistycznymi (SSBN), jego skupienie się na mini-okrętach podwodnych, takich jak klasa Ghadir, i postęp w technologii torpedowej, takiej jak Valfajr, sprawiają, że jest to potężna regionalna potęga w dziedzinie bezpieczeństwa morskiego. Okręty te, wraz z wysiłkami na rzecz modernizacji starszych okrętów podwodnych i rozwojem nowych technologii podwodnych, zapewniają Iranowi utrzymanie skutecznych i adaptacyjnych sił morskich.
Iran eksperymentuje również z bezzałogowymi pojazdami podwodnymi (UUV) i pływackimi pojazdami dostawczymi (SDV) do operacji specjalnych. Technologie te, choć wciąż na wczesnym etapie, mogą jeszcze bardziej zwiększyć zdolność Iranu do prowadzenia tajnych operacji, rozpoznania i wojny asymetrycznej na wodach przybrzeżnych i poza nimi. W szczególności SDV, takie jak Sabehat-15, który został przetestowany zarówno przez IRIN, jak i IRGCN, mogą być wykorzystywane do rozpoznania lub rozmieszczania min, zwiększając zdolność Iranu do prowadzenia nieregularnych działań wojennych.
Modernizacją irańskiej floty podwodnej jest również planowana integracja systemu napędu niezależnego od powietrza (AIP) klasy Fateh. Ta technologia, która pozwoliłaby okrętom działać pod wodą przez dłuższy czas bez konieczności wynurzania się w celu wynurzenia się w celu uzyskania powietrza, znacznie zwiększyłaby wytrzymałość operacyjną tych okrętów podwodnych. Oczekuje się, że modernizacja do AIP zapewni okrętom podwodnym klasy Fateh znacznie lepsze osiągi, czyniąc je bardziej zdolnymi do wykonywania dłuższych misji na głębszych wodach, takich jak Morze Arabskie i Ocean Indyjski.
Rosnąca flota podwodna Iranu to nie tylko wzmacnianie zdolności wojskowych; Odgrywa również strategiczną rolę w bezpieczeństwie narodowym Iranu i jego szerszej strategii obronnej. Okręty podwodne, zwłaszcza w regionie tak wrażliwym geopolitycznie jak Zatoka Perska, służą jako potężny środek odstraszający przed obecnością obcej marynarki wojennej i mogą wpływać na globalne szlaki żeglugowe, zwłaszcza przez Cieśninę Ormuz. Kontrolując dostęp do tego kluczowego przewężenia, Iran może wywierać znaczący wpływ na przepływ na światowych rynkach energii, zwłaszcza ropy i gazu, które są kluczowe dla gospodarek wielu krajów.
Operacje IRIN wykraczają poza Zatokę Perską, a irańskie okręty podwodne rozmieszczone są również na Morzu Arabskim, w Zatoce Omańskiej i na Oceanie Indyjskim. Zdolność do działania w tak zróżnicowanych i wymagających warunkach dodaje elastyczności do projekcji siły morskiej Iranu. Połączenie konwencjonalnych konstrukcji okrętów podwodnych z najnowocześniejszymi technologiami, takimi jak torpeda Valfajr, systemy AIP i mini-okręty podwodne, dodatkowo wzmacnia regionalne wpływy Iranu.
Udane wystrzelenie torpedy Valfajr z okrętu podwodnego typu Fateh jest nie tylko demonstracją rosnącego zaawansowania technologicznego Iranu, ale także deklaracją jego strategicznych zamiarów. Podczas gdy Iran kontynuuje modernizację i rozbudowę swojej floty podwodnej, integrując nowe technologie i udoskonalając swoje zdolności do prowadzenia wojny podwodnej, siły morskie tego kraju są gotowe do pozostania potężną siłą w regionie. Rosnące zdolności Iranu w zakresie okrętów podwodnych, podkreślone przez innowacje takie jak torpeda Valfajr i oczekiwana modernizacja AIP dla klasy Fateh, są kluczowymi elementami szerszej strategii Iranu mającej na celu zapewnienie kontroli nad kluczowymi regionami morskimi i zapewnienie bezpieczeństwa narodowego w coraz bardziej niestabilnym środowisku geopolitycznym.
Źródło: Global Defense News
Przeczytaj też:
