„Czarni Książęta” Zimnej Wojny – część I
Załoga, dzięki zimnej krwi i umiejętnościom dowódcy kapitana 1 rangi R.A. Kietowa uporała się z dwoma awariami. Na szczęście nie było ofiar wśród ludzi, ale okręt na miesiąc trafił do stoczni remontowej.25
Twórcy projektu 671 – głównemu konstruktorowi G.N. Czernyszewowi Dekretem Prezydium Rady Najwyższej ZSRR nadano tytuł Bohatera Pracy Socjalistycznej. Wielu projektantów i budowniczych stało się laureatami licznych nagród. Natomiast dowódca K-38 – już tradycyjnie – za zasługi w opanowaniu nowej skomplikowanej techniki otrzymał tytuł Bohatera Związku Radzieckiego. Ale stało się to dopiero w 1978 r.26
Trzeba nadmienić, że wśród 15 okrętów tego projektu zbudowanych w stoczni Admiralicji 3 okręty przeznaczone dla Floty Oceanu Spokojnego (K-314, K-454 i K-469) otrzymały obok tradycyjnych torped także rakietotorpedy „Wiuga”, co pociągnęło za sobą konieczność pewnych przeróbek. Jednostki te nosiły indeks 671 W.27
Na przełom lat 60. i 70. przypadł czas gwałtownego rozwoju wszelkiego rodzaju broni, z których wiele znacząco rozszerzało możliwości zwalczania okrętów podwodnych. W Związku Radzieckim prowadzono intensywne prace nad nowymi rodzajami torped. Na bazie torped pop typu SET-53 i SET-65 skonstruowano pierwsze radzieckie torpedy telekierowane. AOP otrzymały pierwsze rodzime rakiety pop podobne do amerykańskich rakiet Subroc. Kompleks RPK-2 „Wiuga” (na Zachodzie znany pod nazwą SS-N-15 „Starfish”) poddano testom w latach 1965-1969. Rakieta napędzana paliwem stałym miała zasięg od 10 do 40 km. Ponieważ nie posiadała systemu naprowadzania wyposażono ją w głowicę specjalną (jądrową).
Mogła być wystrzeliwana z głębokości do 50-60 m.28
Pierwszymi okrętami, które otrzymały tę broń były trzy jednostki zbudowane dla Floty Oceanu Spokojnego, o których była już mowa. W celu rozszerzenia możliwości bojowych AOP proj. 671 w listopadzie 1961 roku podjęto decyzję o dalszym wzmocnieniu ich uzbrojenia. Swoją drogą SKB-143 z własnej inicjatywy prowadziło prace nad rozszerzeniem katalogu uzbrojenia dla op proj. 671.
Przymierzano się do nowego rodzaju AT kalibru 533 dla rakietotorped, ale wkrótce porzucono ten pomysł. Projektowane jednostki planowano uzbroić w torpedy dalekiego zasięgu i rakietotorpedy kalibru 650 mm, i zwiększyć zapas zabieranego uzbrojenia o 1,5 raza.
Projekt nowej modyfikacji zaczął powstawać w 1963 roku w SKB-143 na podstawie opracowanych w 1962 roku wariantów z 2 i 4 wt kalibru 650 mm. Pod nadzorem G.N. Czernyszewa pracami kierował jego zastępca W.D. Lewanow i A.W. Kuteinikow Projekt techniczny był gotowy w 1964 roku. Po niezbędnych korektach został zatwierdzony 15 lipca 1967 r. i pod koniec tego roku rozpoczęto wykonywać rysunki robocze, a w kwietniu 1968 roku rząd zatwierdził podstawowe ZTT nowego okrętu podwodnego.29
Zewnętrznie okręt był od poprzednika dłuższy o 8,8 m i miał zmienione obwody nadbudówki. Wymiary okrętów w zależności od miejsca budowy nieco się różniły (długość okrętów z Gorkiego różniła się o jedną spację). Wewnątrz wprowadzono jeszcze poważniejsze zmiany. W związku z koniecznością obniżenia pola akustycznego okrętu postanowiono agregat turbinowy z towarzyszącymi mechanizmami usytuować na ramie w jednym bloku na fundamencie o dwukaskadowej amortyzacji. W rezultacie trzeba było zwiększyć średnicę kadłuba sztywnego o 0,1-0,5 m. Liczba przedziałów wodoszczelnych wzrosła do ośmiu. Część z nich przekomponowano (1, 2, 4, i 5).
Zmieniło się też ich przeznaczenie. Nowy podział okrętu przedstawiał się następująco: Przedział aparatów torpedowych, zapasowych torped, mieszkalny, magazyny żywności; baterii akumulatorów;
- kajuty, mesa, kambuz, system wyrzucania odpadów DUK;
- centrala, magazyny żywności, mechanizmy pomocnicze;
- reaktorów;
- turbiny, turbogeneratory, stanowisko dowodzenia siłownią;
- kompresory, maszyny chłodnicze, przetworniki PR-501-2;
- agregaty Diesla, pomieszczenia mieszkalne;
- silniki elektryczne, napęd urządzeń sterowych, stanowisko chemiczne.30
W przedziale kadłuba lekkiego za obudową kiosku umieszczono antenę holowaną kompleksu łączności „Parawan”. Zapewniała ona przyjmowanie fal super długich na głębokości do 160 m. Kadłub lekki posiadał także pokrycie anechoiczne. W związku z wprowadzonymi zmianami wyporność okrętu wzrosła o 423 tony, natomiast prędkość pod wodą zmniejszyła się o 1,3 w. Prędkość na silnikach rezerwowych (pod wodą) 9 węzłów.
Największe zmiany zaszły w zestawie i konfiguracji uzbrojenia. W odróżnieniu od prototypu na okrętach projektu 671 RT zamieniono dwie środkowe wt kalibru 533 mm w dolnym rzędzie na dwie 650 mm wt. Pozostałe cztery wt kalibru 533 pozostały na swoim miejscu. Jednostka ognia składała się teraz z 18 torped typu 53-65K i SET-65 kalibru 533 mm (4 w wt, 8 na stelażach i 6 w magazynie), 6 torped typu 65-73 lub 65-76 kalibru 650 mm (2 w wt i 4 na stelażach) lub 12 rakietotorped kalibru 533 mm kompleksu „Wiuga-53” (4 w wt, 8 na stelażach). Oczywiście w przypadku załadowania rakietotorped liczba torped 533 mm ulegała ograniczeniu. Najnowsze torpedy kalibru 650 mm miały zasięg aż 50 km i pędziły do celu z prędkością 50 węzłów. Jedna lub dwie takie torpedy mogły poważnie uszkodzić lotniskowiec. Duża długość 650-mm torped zasadniczo zwiększyła rozmiary przedziału dziobowego. Zamiast rakiet i torped okręt mógł zabrać 36 min typu RM-2G lub 18 typu PMR-1, PMT-1 i PMR-2.
Bojowe możliwości okrętu znacznie wzrosły dzięki zainstalowaniu BIUS „Akord” i nowoczesnemu systemowi kierowania ogniem PUTS „Ładoga 1W- 671RT” z systemem przygotowania wt „Kalmar”.
——————–
25 W.W. Nikitin; Wospominanija naczalnika sztaba 3. Dywizji PŁ. „Tajfun”, specjalnyj wypusk, s. 45.
26 R.A. Szmakow; Sozdanije atomnych …., s. 29.
27 W. Demianowskij, A. Kotłobowskij; Podwodnyj szczit SSSR. Cz. 1. Rybińsk 2003., s. 19.
28 A.E. Taras; Atomnyj podwodnyj fłot. Moskwa–Mińsk 2005, s. 160.
29 W. Demianowskij, A. Kotłobowskij; Podwodnyj…, s. 27.
30 A.E. Taras; Atomnyj podwodnyj…, s. 160.
